Autor: Angela Swaan – Terapeuta żywieniowy, Ambasadorka World Healthy Living Foundation

Ileż to popularnych diet mamy na świecie? Jak zapewne wiesz, są ich tysiące, a większość z nich działa. Przynajmniej na początkowym etapie “diety”. Słyszałeś też pewnie, że 2/3 osób stosujących diety przybiera więcej kilogramów niż straciło na początku, a to wszystko z powodu ograniczeń, które prowadzą donikąd.

Badania pokazują, że ludzie nie stosują diet odchudzających, ponieważ nie trzymają się ich. W momencie zerwania z dietą ludzie zazwyczaj jedzą tak, jak przed dietą, a więc ponownie przybierają na wadze. Dlatego najskuteczniejszy plan odchudzania to taki, którego można się trzymać.

Kilka lat temu podjęłam jedną z najlepszych decyzji w moim życiu, która była moim postanowieniem noworocznym. Zrezygnowałam z diety, przestałam się martwić o swoją wagę i nauczyłam się jeść świadomie. Co się stało potem? Przytyłam trochę, żeby nauczyć się kontrolować swoje ciało i zdobyć potrzebne umiejętności. Teraz jem zawsze, gdy czuję głód i i to działa. Swoją pierwszą dietę rozpoczęłam wiele lat temu, kiedy byłam nastolatką i wyglądałam dość szczupło. Teraz patrzę na to zdjęcie i myślę: “Nie potrzebowałaś diety, potrzebowałaś konsultacji modowej!”. Myślałam jednak, że muszę schudnąć, a kiedy znów przytyłam, oczywiście obwiniałam się o to przez następne trzy dekady. Stosowałam i odstawiałam różne diety; bez względu na to, czego próbowałam, waga zawsze wracała.

Jestem pewna, że wielu z Was zna to uczucie. Zastanawiałam się, dlaczego to takie trudne? Oczywiście to, ile ważysz, zależy od tego, ile jesz i ile energii spalasz. Jednak większość ludzi nie zdaje sobie sprawy, że to mózg kontroluje głód i energię – w większości przypadków bez naszej świadomości. Twój mózg wykonuje znaczną część pracy “za kulisami”, co jest dobre, ponieważ świadomy umysł łatwo ulega rozproszeniu. To dobrze, że nie musisz pamiętać o oddychaniu, kiedy wciągasz się w film; nie zapominasz, jak chodzić tylko dlatego, że myślisz o tym, co zjeść na obiad. Twój mózg ma też własne poczucie tego, co powinieneś zrobić, niezależnie od tego, w co świadomie wierzysz. Podwzgórze (część międzymózgowia) reguluje masę ciała i wysyła ponad tuzin sygnałów chemicznych z mózgu. Informuje ono organizm, aby termostat systemowy reagował na wezwania z ciała, regulując aktywność głodu i metabolizm w celu utrzymania stałej wagi.

Temperatura w Twoim domu działa w ten sam sposób. Gdy na zewnątrz zmienia się pogoda, można próbować zmienić temperaturę w domu, otwierając okno w zimie. Nie zmieni to jednak ustawienia termostatu, który w odpowiedzi włączy piec, aby ponownie ogrzać mieszkanie. Twój mózg działa dokładnie w ten sam sposób. Reaguje na utratę wagi za pomocą potężnych narzędzi, które sprawiają, że organizm wraca do stanu, który uważa za normalny.

Naukowcy odkryli, że ludzie, którzy stracili 10% masy ciała, spalają od 250 do 400 kalorii mniej, ponieważ ich metabolizm jest stłumiony. Niestety, tymczasowa tygodniowa gra może przerodzić się w stały pobyt przy wysokiej wadze przez zbyt długi czas. Dla większości z nas mózg może zdecydować, że jest to nowa normalna klasa psychologiczna walcząca w dwóch grupach:

1) tych, którzy polegają na swoim głodzie i

 2) jak większość dietetyków – tych, którzy starają się kontrolować swoje jedzenie za pomocą siły.

W której kolumnie znajdują się intuicyjni zjadacze i kontrolowani zjadacze? Co ciekawe, pierwsza grupa częściej ma nadwagę i spędza więcej czasu na myśleniu o jedzeniu. Natomiast osoby kontrolujące jedzenie są bardziej podatne na przejadanie się w odpowiedzi na reklamę “super-wielkich rozmiarów” i bufet “all-you-can-eat”.

Szczególnie narażone są dzieci. W kilku długoterminowych badaniach wykazano, że dziewczęta, które przeszły na dietę we wczesnych latach nastoletnich, są trzykrotnie bardziej narażone na nadwagę pięć lat później. Nawet jeśli ich waga na początku była prawidłowa, wszystkie te badania wykazały, że te same czynniki, które przewidywały przyrost masy ciała, przewidywały również rozwój zaburzeń odżywiania. Przy okazji, ci z was, którzy są rodzicami i którym członkowie rodziny dokuczali z powodu waszej wagi – nie powtarzajcie tego.

Opiera się na jedzeniu wystarczającej ilości warzyw i owoców, ćwiczeniu trzy razy w tygodniu, niepaleniu i piciu z umiarem. Na początek przyjrzyjmy się przeciętnej wadze ludzi (jako przykład może posłużyć wskaźnik BMI). W badaniu policzyliśmy, ile z tych zdrowych nawyków miała dana osoba. Przyjrzyjmy się teraz, co dzieje się u osób z nadwagą, które nie mają żadnych zdrowych nawyków i mają wyższe ryzyko zgonu.

Po dodaniu tylko jednego zdrowego nawyku osoby z nadwagą wracają do normalnego przedziału dla osób otyłych. Problem ze wszystkimi dietami polega na tym, że nie uczą one żadnych nawyków. Najczęściej osoby, które stosują określone, zaplanowane wcześniej diety, czują się nieswojo lub nienaturalnie, ponieważ muszą przestrzegać lub jeść potrawy, których nie lubią, tylko dlatego, że myślą, że pomogą im schudnąć.

Nie chudniemy z powodu jakiegoś jedzenia; chudniemy, gdy spalamy mniej kalorii, niż dostarczamy do naszego organizmu w ciągu dnia z jedzenia i napojów. To pokazuje, że nawyki są kluczem do osiągnięcia niewielkich zmian. Możesz przejąć kontrolę nad swoim zdrowiem, przejmując kontrolę nad swoim stylem życia, nawet jeśli wydaje Ci się, że nie możesz schudnąć i utrzymać wagi, stosując diety.

Wiele przypadków przybierania na wadze prowadzi do momentu, w którym nie jesteś głodny i pozwalasz sobie na jedzenie tyle, ile chcesz, a następnie pracujesz nad tym, aby dowiedzieć się, co sprawia, że Twoje ciało czuje się dobrze podczas regularnych posiłków, bez rozpraszania się. Zastanów się, jak czuje się Twoje ciało, kiedy zaczynasz i przestajesz jeść.

Pozwól głodowi zdecydować, kiedy powinieneś skończyć. Nauczenie się tego zajęło mi około roku, ale naprawdę było warto. Jestem o wiele bardziej zrelaksowana, jeśli chodzi o jedzenie, niż kiedykolwiek w życiu. Często o nim nie myślę. Zapominam, że mamy w domu czekoladę. Wszystko jest zupełnie inne niż wcześniej. Powinnam powiedzieć, że takie podejście do jedzenia prawdopodobnie nie sprawi, że schudniesz, chyba że przestaniesz jeść, kiedy nie będziesz głodna, ale taki sposób myślenia jest pierwszym krokiem do utrzymania zdrowej wagi przez całe życie!

Większość lekarzy nie zna żadnej metody, która pozwoliłaby na znaczną utratę wagi. Szkoda, że niektórzy z nich nadal wierzą w “jedz mniej, ruszaj się więcej”, podczas gdy nie jest to takie proste. Nie chodzi o to, by jeść mniej. Chodzi o skupienie się na potrzebach i jakości pożywienia, które dostarczasz swojemu organizmowi.

Dlatego też wiele osób skupia się obecnie na zapobieganiu przybieraniu na wadze, zamiast na promowaniu utraty wagi. Spójrzmy prawdzie w oczy, wszyscy byliśmy kiedyś szczupli! Powtarzamy te same czynności i oczekujemy innych rezultatów. Diety mogą wydawać się nieszkodliwe, ale wyrządzają wiele szkód. W najgorszym wypadku rujnują życie, gdy obsesja prowadzi do zaburzeń odżywiania, zwłaszcza u małych dzieci. W USA 80% 10-letnich dziewczynek przyznaje, że było na diecie. A gdybyśmy powiedzieli tym wszystkim dietetyczkom i dziewczynkom, że można jeść, kiedy jest się głodnym, zamiast się tego bać. Myślę, że większość z nich byłaby szczęśliwsza i zdrowsza, a jako dorośli prawdopodobnie szczuplejsza. Szkoda, że ktoś mi tego nie powiedział, kiedy miałam 13 lat ★

Źródła:

• Karlsson, M. (2019). Why trusting your gut is the best diet | Madeleine Karlsson | TEDxLakeForestCollege. [online] www.youtube.com. Available at: https://www.youtube.com/watch?v=7fVk37AKOk0.
• Lydon, K. (2019). Can you Lose Weight with Intuitive Eating? [online] Kara Lydon. Available at: https://karalydon.com/intuitive-eating/can-you-lose-weight-with-intuitive-eating/.
• Mayo, K. (2015). Mindful Eating with Mayo | Karen Mayo | TEDxWilmington. YouTube. Available at: https://www.youtube.com/watch?v=CtOU4f3smt4 [Accessed 27 Mar. 2020].